Bu yazımızda Kurban Bayramı'nın anlam ve öneminden, farklı ülkelerdeki kutlama biçimlerinden bahsettik, ayrıca Kurban Bayramı'nın vahşet olarak görülmesi konusuna değindik. Keyifli okumalar dileriz.
Kurban Bayramı Nedir
Kurban Bayramı, Müslümanların Allah’a yakınlık sağlamak ve onun rızasına ermek niyetiyle belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce boğazlamak demektir. Kurban Bayramı, aynı zamanda İslam âleminin her yıl Mekke 'de hac farizasını ifa ettikleri (buyruğunu yerine getirdikleri) vakittir. Kurban Bayramı, Ramazan Bayramı ile beraber İslam dinindeki en önemli iki bayramdan biridir.
Kurban Bayramı'nın Anlam ve Önemi
Kurban Bayramı’nın anlam ve önemi, Kur’an’da geçen Hz. İbrahim ile oğlu Hz. İsmail’in Allah’ın buyruğuna mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hatırasını tazelemek ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduğunu simgesel davranışla göstermektir. Kurban ibadeti, kişiye kulluk bilincini koruma, malını Allah’ın yolunda harcama, cimrilikten ve dünya malına tutkunluktan kurtulma zevk ve alışkanlığı verir. Ayrıca kurban ibadeti, toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlı tutar, sosyal adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunur. Özellikle yoksullara dağıtılan kurban etleri sayesinde onların da bayram sevincine ortak olmalarına vesile olunur.
Kurban Bayramı’nın anlam ve önemi sadece kurban kesmekle sınırlı değildir elbette. Aynı zamanda bayram namazı kılmak, bayramlık kıyafetler giyinmek, aile büyüklerini ve arkadaşları ziyaret etmek, çocuklara bayram harçlığı vermek, mezarlık ziyareti yapmak gibi güzel gelenekler de bayramın ruhunu yansıtan önemli unsur arasındadır. Bu gelenekler sayesinde Müslümanlar arasında sevgi, saygı ve hoşgörü bağları güçlenir, toplumsal huzur ve barış sağlanır.
Kurban Bayramı'nın Tarihçesi
Kurban Bayramı, İslam dininde Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i Allah rızası için kurban etmeye niyetlendiği ve bu sırada Allah’ın kendisine bir koç göndererek oğlunun yerine koçu kurban etmesini emrettiği kıssasına dayanır. Bu kıssa, Kur’an-ı Kerim’de Hac Suresi’nde anlatılır. Hz. İbrahim’in bu büyük imtihanını anmak ve Allah’a yaklaşmak için Müslümanlar her yıl Zilhicce ayının 10. gününden itibaren dört gün boyunca kurban keserler.
Kurban Bayramı’nın tarihçesinde Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav)’in de rolü vardır. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav), Medine’ye hicret ettikten sonra Yahudilerin Yevm-i Nehr (Kurban Günü) olarak kutladıkları 10 Zilhicce gününü Müslümanlara da bayram olarak ilan etti. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav), kurban bayram namazını kıldıktan sonra iki boynuzlu koçun birisini kendisi ve ailesi için, diğerini de ümmeti için kurban etti.
Kurban Bayramı Ne Zaman
Kurban Bayramı, hicri takvime göre Zilhicce ayının 10. günü başlar ve 4 gün sürer. Miladi takvime göre ise her yıl 11 gün önce kutlanır. Bu yüzden Kurban Bayramı’nın miladi takvimdeki tarihi değişir.
2023 yılında Kurban Bayramı’nın 1. günü 28 Haziran Çarşamba gününe denk geliyor. Kurban Bayramı Arifesi ise 27 Haziran Salı günüdür. Kurban Bayramı 1 Temmuz Cumartesi günü sona erecektir.
Kurban Bayramı Farklı Ülkelerde Nasıl Kutlanır
Kurban Bayramı Arapça konuşulan ülkelerde İyd-el Adha olarak bilinir ve kurban kesmenin yanı sıra aile ziyaretleri, bayram harçlığı verme, mezarlık ziyareti gibi gelenekler vardır.
Kurban Bayramı Hindistan ve Pakistan’da Bakra Eid olarak bilinir ve kurban olarak genellikle keçi kesilir. Ayrıca tatlılar yapılır, çocuklara oyuncak alınır ve fakirlere yardım edilir.
Kurban Bayramı Nijerya’da Babbar Sallah olarak bilinir ve kurban kesmenin yanında yeni kıyafetler giyilir, dans edilir ve müzik dinlenir.
Türkiye’de Kurban Bayramı olarak bilinir ve kurban kesmenin yanında akraba ve komşu ziyaretleri yapılır, bayram harçlığı verilir, mezarlık ziyareti yapılır ve tatlılar ikram edilir.
Kurban Bayramı Vahşet Mi
Bu konu her yıl Kurban Bayramı yaklaştığında tartışılmakta ve bazı çevreler kurban kesmenin hayvanlara zulüm olduğunu iddia etmektedirler. Ancak bu iddiaların İslam’ın özüne ve gerçekliğine uygun olmadığını göstermek mümkündür.
İslam, realist bir dindir ve hayatın gerçeklerini göz ardı etmez. Hayvanların insanlar için yaratıldığını ve onlardan faydalanmanın helal olduğunu bildirir. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulur: “O, sizin için hayvanları yarattı; onlarda ısınma ve faydalar vardır; onlardan yersiniz de.” (Nahl, 16/5). Görüldüğü üzere bu ayet, hayvanların insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yaratıldığını ve onlardan yemenin caiz olduğunu açıkça ifade etmektedir.
Kurban kesmek de hayvanlardan faydalanmanın bir şeklidir. Kurban kesmek Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için yapılan bir ibadettir. Kurban kesen mümin, hem Allah’a itaat etmiş, hem de kurban etinden yoksun olanlara yardım etmiş olur. Kurban kesmek, bir müminin bütün varlığını Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir göstergesi olarak görülür.
Kurban kesmenin vahşet olduğunu iddia edenler, hayvanların canlı varlıklar olduğunu ve acı çektiklerini söylerler. Ancak bu iddia tutarsızdır. Çünkü hayvanları korumak isteyen bu çevreler, hayvanların doğal yaşamlarında da acı çektiklerini görmezden gelirler. Hayvanlar doğada avcılar tarafından sürekli tehdit altındadır ve öldürülmekten kurtulamazlar. Ayrıca hayvanlar doğal afetler, hastalıklar ve açlık gibi sebeplerle de acı çekerler. Bu durumda hayvanların acısını önlemek mümkün değildir.
Hayvanları korumak isteyen bu çevreler, aynı zamanda hayvanları yemekten de kaçınmazlar. Hayvanları yemek için kesmenin caiz olduğunu kabul ederler. Ancak kurban kesmek için kesmenin caiz olmadığını söylerler. Bu da çelişkili bir tutumdur. Çünkü hayvanları yemek için kesmek de onlara acı verir. Eğer hayvanların acısını önlemek istiyorlarsa, hiçbir şekilde hayvan yememeleri gerekir.
Kurban kesmenin vahşet olduğunu iddia edenler, ayrıca kurban kesmenin insanlığa fayda sağlamadığını da ileri sürerler. Ancak bu iddia da gerçeği yansıtmaz. Çünkü kurban kesmek hem manevi hem de maddi faydalar sağlar.
Kurban kesmek, müminin Allah’a yaklaşmasına ve O’nun rızasına ermesine vesile olur. Kurban kesmek, müminin Allah’a olan bağlılığını ve teslimiyetini gösterir. Kurban kesmek, müminin malını Allah yolunda harcamasını ve cömertliğini öğretir. Kurban kesmek, müminin kendisine verilen nimetlere şükretmesini ve bunları paylaşmasını sağlar. Tüm bunlar kurban kesmenin manevi faydaları arasındadır.
Kurban kesmanin maddi faydaları arasında ise müminin ihtiyaç sahiplerine yardım etmesine ve onların sevinmesine imkan vermesi gibi faydalar sayılabilir. Kurban kesmek, müminin hayvanlara merhametli davranmasını ve onları usulüne uygun olarak kesmesini gerektirir. Kurban kesmek, müminin hayvanların faydalarından istifade etmesine ve beslenmesine katkıda bulunur.
Sonuç olarak kurban kesmenin vahşet olmadığı, aksine Allah’ın emri ve Peygamberimizin sünneti olduğu açıktır. Kurban kesmek, hem Allah’a yaklaşmak hem de insanlara yardım etmek için yapılan bir ibadettir. Kurban kesmenin vahşet olduğunu iddia edenler, İslam’ın özünü ve gerçekliğini anlamamışlardır. Bu nedenle bu iddialara kulak asmadan, kurban ibadetini yerine getirmek gerekir.
Tüm İslam aleminin Kurban Bayramı mübarek olsun. Kurban Bayramı'nın tüm insanlığa barış ve kardeşlik getirmesi dileğiyle, sevdiklerinizle birlikte nice sağlıklı ve mutlu bayramlar geçirmenizi temenni ederiz.
KAYNAKÇA
Hac Suresi 37. Ayet